IJsland staat bekend om zijn indrukwekkende en soms surrealistische landschappen. Te midden van gletsjers, vulkanen en geisers vind je een uniek natuurverschijnsel dat je niet mag missen, de schitterende mos lavavelden. Deze uitgestrekte gebieden zijn bedekt met een dikke, donzige laag felgroen mos, die het ruwe vulkanische gesteente omtovert tot een landschap dat rechtstreeks uit een sprookje lijkt te komen.
Wil je weten waar je de lavavelden in IJsland kunt vinden? In dit artikel nemen we je mee naar de meest bijzondere lavavelden van het eiland, vertellen we je hoe je ze kunt bezoeken, geven we je handige tips voor je bezoek aan de lavavelden en duiken we in het ontstaan van deze unieke natuurverschijnselen.
Hoe ontstaan lavavelden?
Na de gewelddadige vulkaanuitbarstingen vormt het gestolde lava een grillig en ogenschijnlijk levenloos landschap. Maar na verloop van tijd, soms pas na vele eeuwen, herovert de natuur langzaam dit terrein en wordt het lava langzaam groen doordat er mos begint te groeien. Het vochtige IJslandse klimaat, met zijn overvloed aan regen en mist, biedt de ideale omstandigheden voor mos om zich te vestigen en te groeien. Het mos hecht zich aan het poreuze lavagesteente en vormt geleidelijk een zachte, groene deken over de zwarte rotsen.
Twee van de meest voorkomende soorten mos in IJsland zijn het wollige mos Racomitrium lanuginosum en het IJslands mos Cetraria islandica, een korstmos dat zich goed weet aan te passen aan de ruige omstandigheden die in IJsland voorkomen.
De mooiste mos lavavelden in IJsland
Je kunt overal in IJsland met mos bedekte lavavelden tegenkomen, maar sommige springen er echt uit door hun enorme omvang, unieke rotsformaties en de goede toegankelijkheid. Hieronder hebben we de mooiste en meest indrukwekkende lavavelden van IJsland voor je op een rijtje gezet.
Eldhraun lavaveld – Zuid IJsland
Het Eldhraun lavaveld, ook wel bekend als het vuurlavaveld of de Mossy Lava Fields, is ongetwijfeld het grootste mos lavaveld van IJsland en tevens wereldwijd een van de grootste in zijn soort. Het met mosbedekte lavaveld is te vinden aan de zuidkust van IJsland nabij het dorp Kirkjubæjarklaustur op ongeveer 40 minuten rijden van de plaatst Vík í Mýrdal en 1,5 uur rijden van het populaire Jökulsárlón gletsjermeer.
Het uitgestrekte lava landschap strekt zich uit over maar liefst 565 vierkante kilometers en is het resultaat van de verwoestende Laki-uitbarsting die plaatsvond tussen 1783 en 1784. Na de uitbarsting stroomde de lava via de rivierbedding van de Skaftá-rivier naar de laaggelegen landbouwgronden van Meðalland. Wat ooit een onherbergzame zee van gestolde lava was, is nu getransformeerd in een schitterende golvende deken van lava en mos. Daarnaast herbergt Eldhraun een van de grootste lavatunnelstelsels van IJsland.
De lavavelden van Eldhraun liggen direct naast de ringweg van IJsland, voor het mooiste uitzicht op de lavavelden rij je bij de Mossy Lava Fields locatie op google maps (klik hier voor de locatie) een stuk de onverharde weg op. Hier kun je in alle rust genieten van het uitzicht op de lavavelden.
Laufskálavarða lavaveld – Zuid IJsland
Laufskálavarða, ook wel Laufskalavarda genoemd, is een bijzonder lavaveld in Zuid-IJsland, gelegen langs de Ringweg van IJsland in de buurt van de gletsjer Mýrdalsjökull tussen de rivieren Hólmsá en Skálmá ten noorden van Álftaver. Dit uitgestrekte gebied is het resultaat van een eeuwenoude uitbarsting van de Katla-vulkaan, waarvan de gestolde lava nu volledig is bedekt met een dikke, zachte laag groen mos.
In plaats van een uitgestrekt mosveld zoals veel andere lavavelden in IJsland, bestaat dit lavaveld uit met mos bedekte lavarug die bezaaid ligt met talloze kleine steenmannetjes. Vroeger was het de traditie dat reizigers die voor de eerste keer de uitgestrekte vlakte van Mýrdalssandur overstaken, hier een steen opstapelden om een steenmannetje te vormen. Dit zou hen geluk brengen op hun verdere reis. De traditie leeft nog altijd voort, bezoekers voegen vaak hun eigen steen toe aan de stapel met stenen waardoor er steeds meer steenmannetjes bijkomen.
De geasfalteerde parkeerplaats van Laufskálavarða ligt direct langs de ringweg Route 1 waardoor een 4×4 auto niet nodig is om dit laveveld te kunnen bezoeken. Bij de parkeerplaats vind je ook een uitkijkplatform dat een prachtig uitzicht biedt op de Mýrdalsjökull gletsjer, waar de beruchte vulkaan Katla zich bevindt.
Leirhnjúkur lavaveld – noordoost IJsland
In de Mývatn regio in het noordoosten van IJsland en vlakbij het Hverir geothermische gebied, ligt het Leirhnjúkur lavaveld, een fascinerend geothermisch gebied dat je meeneemt naar een buitenaards landschap. Dit gebied is gevormd door de vele uitbarstingen van de Krafla vulkaan, met name de Krafla Fires-erupties tussen 1975 en 1984. Je wandelt hier over recent gevormde lavavelden die, ondanks dat de vulkaan meer dan 30 jaar geleden uitbarste, nog steeds warmte afgeven.
Doordat het een zeer jong lavaveld is zie je op sommige plaatsen nog steeds stoom uit de grond komen en zijn er borrelende modderpoelen te bewonderen. De kleuren van het veld variëren van het diepe zwart van gestolde lava tot heldergeel en rood van zwavelafzettingen, wat zorgt voor een surrealistisch en dynamisch schouwspel. Leirhnjúkur is een indrukwekkende plek om de rauwe kracht van IJslands geologische activiteit te ervaren.
Het lavaveld is dankzij de ligging vlakbij de ringweg van IJsland eenvoudig te bereiken. Vanaf de ringweg neem je de afslag naar route 863, via deze geasfalteerde weg kom je bij de Leirhnjukur Parking parkeerplaats. Alleen de laatste paar honderd meter van de route is niet geasfalteerd waardoor je deze route prima met een normale auto kunt tijden.
Krafla lavaveld – noord IJsland
In het noordoosten van IJsland vlak bij het Mývatn meer en Hverir bevindt zich de Krafla vulkaankrater, een van de meest actieve vulkanische gebieden van het eiland. In de afgelopen eeuw zijn er maar liefst 29 geregistreerde uitbarstingen geweest. Dit lavaveld is uniek omdat je er nog steeds stomende openingen en borrelende lava onder het oppervlak kunt waarnemen. De activiteit van Krafla heeft ook gezorgd voor IJslands eerste geothermische energiecentrale die gebouwd werd in 1977 en tot op de dag van vandaag een belangrijke bron van duurzame energie is voor het eiland.
Krafla is eigenlijk een caldera krater van ongeveer 10 kilometer breed, met daarbinnen een reeks spleten en kraters die deel uitmaken van een groter vulkanisch systeem. In tegenstelling tot de rustigere met mos bedekte velden, biedt Krafla een rauwe, levendige vulkanische ervaring met stoom dat uit de grond omhoog gaat, borrelende modderpoelen en het helderblauwe water van de Víti-krater, een explosiekrater die nu gevuld is met water.
Vlakbij de krater ligt een ruime parkeerplaats waar je gratis kunt parkeren. De weg naar de parkeerplaats is volledig geasfalteerd waardoor je deze bijzondere plek zonder al teveel moeite kunt gaan bezoeken.
Dimmuborgir lavaveld – noordoost IJsland
In de regio rondom het Mývatn meer in het noordoosten van IJsland ligt Dimmuborgir, een lavaveld dat bekendstaat om zijn bizarre en sprookjesachtige rotsformaties. De naam betekent “donkere kastelen” of “donkere forten”, en dat is precies wat je hier aantreft: torenhoge pilaren, gewelven en grotten van gestolde lava, die de indruk wekken dat hier de ruïnes staan van een oude stad.
De grillige rotsformaties zijn eeuwen geleden ontstaan door een unieke vulkanische explosie waarbij lava over een meer stroomde. Toen het water verdampte, zakte de bovenste lavalaag in, waardoor er een doolhof van torens, grotten en bogen ontstond. Veel IJslanders geloven dat Dimmuborgir bewoond wordt door elfen en trollen, en het gebied speelt ook een rol in lokale legendes.
De weg naar Dimmuborgir is volledig geasfalteerd waardoor deze trekpleister in het noordoosten van IJsland eenvoudig te bereiken is. In het gebied liggen diverse goed gemarkeerde wandelpaden naar de diverse rotsformaties.
Berserkjahraun lavaveld – West IJsland
In het westen van IJsland ligt op het schiereiland Snæfellsnes het lavaveld Berserkjahraun. Dit ruige en relatief jonge lavaveld is ontstaan door een reeks uitbarstingen ongeveer 3000 tot 4000 jaar geleden. De naam “Berserkjahraun” is afkomstig van een IJslandse saga, de Eyrbyggja Saga, die vertelt over twee Noorse berserkers die hier een pad door het onherbergzame lavalandschap moesten banen. Dat lukte maar uiteindelijk werden ze verraden en gedood door Víga-Styr. De sporen van dat pad, de Berserkjagata, en de vermoedelijke grafheuvels zijn nog steeds zichtbaar en vormen een eerbetoon aan deze mythische gebeurtenis.
Het Berserkjahraun lavaveld is goed bereikbaar via route 54, deze weg is volledig geasfalteerd, alleen het laatste stukje gaat over een onverharde weg. Deze weg is in de zomermaanden goed te doen met een normale auto, maar als je in het voor- of najaar hier wilt rijden is het aan te raden om dit alleen met een 4×4 te doen.
Londrangar lavaveld – West IJsland
Aan de zuidkust van het schiereiland Snæfellsnes in West-IJsland rijzen de indrukwekkende basaltzuilen van Lóndrangar op uit de Atlantische Oceaan. Deze spectaculaire rotsformaties zijn de overblijfselen van een oude vulkaankrater, waarvan de zachtere delen door eeuwen van erosie door de zee zijn weggesleten, waardoor alleen de hardere, vulkanische rotspilaren zijn achtergebleven. De twee hoogste pilaren, die wel iets weg hebben van torenhoge kastelen, zijn respectievelijk 75 en 61 meter hoog.
Lóndrangar is niet alleen een bijzonder lavaveld maar ook een belangrijk broedgebied voor diverse zeevogels, waaronder papegaaiduikers, alken en drieteenmeeuwen. Er zijn verschillende wandelpaden die naar de diverse uitzichtpunten gaan maar je kunt ook een pad kiezen die je door de achterliggende lavavelden leidt. De route naar Londrangar is volledig geasfalteerd en vlakbij de rotsformaties ligt een ruim parkeerterrein waar je gratis kunt parkeren.
Praktische tips voor het bezoeken van moslavavelden
Om optimaal van de lavavelden in IJsland te genieten en tegelijkertijd bij te dragen aan het behoud van deze bijzondere natuur zijn er enkele belangrijke tips voor je bezoek aan een mos lavaveld. Allereerst is het absoluut cruciaal om altijd op de gemarkeerde paden te blijven. Het mos is namelijk extreem fragiel en een enkele voetstap kan tientallen jaren van groei ongedaan maken waardoor er lelijke en langdurige beschadigingen ontstaan.
Voor de mooiste foto’s kun je het beste vroeg of laat op de dag een lavaveld bezoeken, het zachte licht van de zonsopgang of -ondergang maakt het landschap nog magischer. Het is verder aan te raden om comfortabele en waterdichte wandelschoenen te dragen die voldoende grip geven aangezien de paden oneffen kunnen zijn en het weer in IJsland snel kan omslaan. Vergeet ook niet om laagjes kleding aan te doen, want IJslands weer is onvoorspelbaar, zelfs in de zomer. Tot slot, respecteer de natuur en laat niets achter.
